Οι μέρες της Εβδομάδας

Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η Γη εκτελεί μία περιστροφή γύρω από τον ΄Ηλιο και διαρκεί 24 ώρες, ονομάζεται Ημέρα, κοινώς σήμερα την λέμε μόνο μέρα.

Οι αρχαίοι μας την έλεγαν ήμαρ. Στην Οδύσσεια του Ομήρου ( α 9 και 168 ) υπάρχει μία από τις πιο γνωστές μας ρήσεις: «το νόστιμον ήμαρ» = η γλυκιά μέρα της επιστροφής στην πατρίδα ( =νόστος). Την έχουμε απαθανατήσει τη μέρα σε πάμπολλες εκφράσεις μας; Βλέπω το φως της ημέρας, νύχτα και μέρα, μέρα παρά μέρα, είναι η μέρα μου/σου, άσπρη μέρα, αποφράδα μέρα, μέρα μεσημέρι, η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται και τόσες άλλες.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Η περίοδος επτά διαδοχικών ημερών ονομάστηκε εβδομάδα και κοινώς σήμερα την λέμε και βδομάδα. Ιστορικά η εβδομάδα άρχισε να χρησιμοποιείται από τους Χαλδαίους, τους Ασσύριους, τους Βαβυλωνίους, τους Αιγυπτίους και τους Εβραίους. 
Οι Χαλδαίοι και οι Βαβυλώνιοι αναφέρεται ότι πρόσθεσαν στους πέντε τότε γνωστούς πλανήτες (Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία, Κρόνο) τον Ήλιο και τη Σελήνη και στη συνέχεια αντιστοίχησαν αυτούς τους επτά πλανήτες – θεούς και σε μια ημέρα της εβδομάδας. Έτσι ο κάθε θεός ήταν κυβερνήτης και μιας ημέρας της εβδομάδας και θεμελιώθηκαν πάνω στις ιδιότητες του μυστηριακού αριθμού επτά, ο οποίος παραδοσιακά σχετιζόταν με τα πεδία του εκδηλωμένου σύμπαντος και τον τρόπο λειτουργίας του. Οι Εβραίοι δέχθηκαν τις επιρροές των γειτονικών τους ανατολικών λαών και μία από αυτές ήταν η υιοθέτηση της εβδομάδας και η προσαρμογή της στη θρησκεία τους. Στη Βίβλο υπάρχει σαφής συσχέτιση της εβδομάδας με τα στάδια - ημέρες της Δημιουργίας του Κόσμου -, όπου η έβδομη ημέρα (το Σάββατο) αφιερώνεται στη λατρεία του Θεού.

Η εβδομάδα στην εβραϊκή γλώσσα λέγεται «Σιαβούα» και σημαίνει «επτά» και η έβδομη ημέρα ήταν το Σάββατο. Οι υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας προσδιορίζονταν σε σχέση με το Σάββατο. Ο χριστιανισμός όμως άλλαξε την ημέρα της αργίας από το ιουδαϊκό Σάββατο στην Κυριακή (ημέρα του Κυρίου) σε ανάμνηση της Ανάστασης του Χριστού. Στη χριστιανική παράδοση μετά την Κυριακή έγιναν η Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη. Όσο για την έκτη ημέρα μετά το Σάββατο αυτή αργότερα ονομάστηκε Παρασκευή διότι, όπως λέγεται, εκείνη την έκτη ημέρα παρασκευάζονταν όλα όσα χρειάζονταν για την ιερή έβδομη ημέρα του Σαββάτου.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣΣτην αρχαία Ελλάδα, η εβδομάδα δεν τελείωνε, αλλά άρχιζε την Κυριακή, μέχρι που η παράδοση άλλαξε, με την άφιξη του χριστιανισμού. Τα ονόματα των ημερών ήταν: Κυριακή: Οι αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν Ημέρα του Ήλιου. Δευτέρα: Οι αρχαίοι την ονόμαζαν Ημέρα Σελήνης. Τρίτη: Ημέρα του θεού΄Αρη. Τετάρτη: Ημέρα του Ερμή. Πέμπτη: Ημέρα τους Θεού Δία. Παρασκευή: Ημέρα της Θεάς Αφροδίτης. ( Η Αφροδίτη ονομάζεται Venere στα ιταλικά και η Παρασκευή Venerdi.) Σάββατο: Ημέρα του Θεού Κρόνου. 

                                     
                                        ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Οι μέρες της εβδομάδας στην αγγλική γλώσσα έχουν την προέλευσή τους από τη σκανδιναβική και τη ρωμαϊκη μυθολογία: Κυριακή = Sunday (Sun – day). Η μέρα του Ηλιου. Δευτέρα = Monday (Μoon – day). Η μέρα του φεγγαριού. Τρίτη = Tuesday (Tiu's day). Η μέρα του Tiu. O Tiu ή Tyr, ήταν γιος του θεού Οντιν και θεός του ουρανού και του πολέμου. Τετάρτη = Wednesday (Woden's day). H μέρα του Οντιν (Woden). Ο Οντιν ήταν ο ανώτατος θεός της σκανδιναβικής μυθολογίας.  Πέμπτη = Thursday (Thur's day). Η μέρα του Θορ. Ο Θορ ήταν ο θεός του κεραυνού και της αστραπής. Παρασκευή = Friday (Freya's day). Η μέρα της Φρέγια. Η Φρέγια ήταν αδερφή του Φρέιρ και κόρη του Νγιορντ και συνήθως περιγράφεται ως η θεά της γονιμότητας. Σάββατο = Saturday (Saturn day). Η μέρα του Κρόνου.

ΓΕΝΙΚΑ

Ο χρόνος είναι ενιαίος και δύσκολα χωρίζεται - μόνο από τους ανθρώπους - σε κομμάτια για καλύτερη σύλληψη.΄Ετσι ο Ιούλιος Καίσαρας εισηγήθηκε το 45 π.Χ. με σύσταση του ΄Ελληνα αστρονόμου Σωσιγένη, το Ημερολόγιο που σήμερα φέρει το όνομα του αυτοκράτορα ως Ιουλιανό Ημερολόγιο. Αυτό αποτελείται από μία περίοδο 4 ετών, τα τρία με 365 μέρες το καθένα και το εμβόλιμο τέταρτο ή δίσεκτο με 366 μέρες. Το έτος όμως χωρίστηκε αυθαίρετα σε 12 μήνες με διαφορετικό μήκος.

Κατά τον ίδιο τρόπο δεν υπάρχει επιστημονικός λόγος για μία εβδομάδα – χωρισμού του χρόνου – σε επτά ημέρες.

Αξιοσημείωτο είναι που σκέφτηκαν όλοι οι αρχαίοι μας να προσδιορίσουν μία ελεύθερη μέρα. Αναπάντεχη είναι η σύλληψη της ελευθερίας και καταπληκτική η λέξη μας Ελευθερία, που σημαίνει το να έχουμε απεριόριστη αυτόβουλη δυνατότητα να δράσουμε σύμφωνα με τις επιθυμίες μας. Αυτή ήταν η έβδομη μέρα της ελευθερίας. Αυτή στα Αγγλικά μπήκε πετσοκομμένη ως liberty.

Τέλος ας συνοψίσουμε την εβδομάδα με μία εύθυμη νότα.

Το 'λεγε στο τραγούδι της η Βουγιουκλάκη, σε στίχους Aλέκου Σακελλάριου:

Κυριακή, γιορτή και σχόλη

να' ταν η βδομάδα όλη

κι η Δευτέρα να 'ταν μόνο

κάνα δυο φορές το χρόνο...